شناخت ساختار انار و آشنایی کامل با آن

شناخت ساختار انار چه کمکی به علاقه مندان تجارت این حوزه می کند؟ آیا ساختار همه ی ارقام انار در ایران شبیه به هم هستند؟ چرا انار را میوه ی خارق العاده می نامند؟

آنچه در این مقاله می‌خوانید:

آشنایی با تاریخچه کشت انار در جهان

در سالهای اخیر، به دلیل کم شدن منابع خاکی و آبی در اثر عوامل مختلف، اعتقاد بر این بوده است که تنها راه برای تامین غذا، افزایش تولید در واحد سطح زمان است.

هرچند تغییرات آب و هوایی جهان، تغییر کاربری اراضی، تحولات بازار، تغییر در فن آوری تولید و به کار گیری روش های نوین همگی موجب تغییر در سطح زیر کشت می گردند، اما این عوامل همیشه و در همه جا به سادگی قابل اجرا نموده و یا از لحاظ اقتصادی مقرون به صرفه نمی باشند.

در حالی که امروزه کشورهای مترقی با وجود کاهش سطح زیر کشت به دلایل مختلف از جمله شهر نشینی، صنعتی شدن و … توانسته اند با بهبود روش های برداشت و رعایت مسائل پس از برداشت محصول و فراهم نمودن شرایط مناسب انبارداری نیاز غذایی روزمره جوامع خود را برآورده سازند.

لازمه بالندگی یک کشور در عرصه جهانی خودکفایی در همه جوانب می باشد و در این میان خود کفایی در بخش کشاورزی به همین دلیل اهمیت تأمین تغذیه و رفع نیازهای جامعه اهمیت دوچندانی دارد.

برای رسیدن به این مهم استفاده از فرایند های علمی و رفع تنگناهای واقعی با استفاده از تخصص و انجام کارهای پژوهشی راه رسیدن به هدف واعتلای کشور در بخش کشاورزی را فراهم می سازد.

رشد جمعیت هسته اصلی امر تغذیه در جهان را تشکیل می دهد. به منظور حفظ سطح فعلی مصرف غذا برای جمعیت جهان در سال 2010 باید تولیدات مواد غذایی 25 درصد افزایش یابد و برای مبارزه با گرسنگی و رفع سوء تغذیه لازم است که میزان تولید مواد غذایی تا ۵۵ درصد افزایش یابد.

هرچند حجم تولیدات کشاورز با افزایش سطح زیر کشت و بالا بردن میزان تولید در واحد سطح افزایش یافته است، ولی بر اثر بروز ضایعات در محصولات کشاورز حداقل 25 إلى 35 درصد محصول تولید شده هرگز به دست مصرف کننده نمی رسد.

مصرف میوه و سبزی های تازه در کشورهای صنعتی روز به روز بیشتر مورد توجه قرار می گیرد و مردم از این نعمت های طبیعی برای حفظ سلامتی و همچنین لذت بردن از طعم و عطر و طراوت این گونه محصولات بیشتر بهره مند می گردند.

سرزمین ما ایران است زیستگاه بسیاری از میوه ها و سبزی های تازه است و با توجه به آب و هوای مناسب، قابلیت تولید بسیاری از محصولات از سردسیری گرفته تا بعضی از گونه های گرمسیری را دارا می باشد.

از آنجایی که میوه ها و سبزیجات تولید شده در قسمت های مختلف کشورمان علاوه بر تأمین نیاز داخلی امکان صدور آن به بازارهای جهانی را داراست، توجه به مسائل پس از برداشت محصولات از اهمیت زیادی برخوردار است.

ضایعات پس از برداشت محصولات در ایران بیش از استاندارهای جهانی بوده و در حدود 50-25 درصد برآورده شده است.
امروزه از بین رفتن محصولات کشاورزی و باغبانی در مرحله پس از برداشت در اثر حمله آفات و عوامل بیماری زا بیش از پیش مورد توجه و ارزیابی قرار گرفته است.

البته خسارات وارده به این گونه محصولات بیشتر در مرحله انبارداری است.
روش های انبارداری مناسب می تواند هم عمل رسیدن میوه و هم پیشرفت بیماری زا را به تأخیر واداشته و یا از میزان خسارت بکاهد.

در زمینه تولید محصولات کشاورزی در بخش باغبانی انار جایگاه ویژه ای دارد با توجه به اینکه ایران مقام اول سطح زیر کشت و تولید را طبق آمار و اطلاعات غیر رسمی به خود اختصاص داده است، می تواند از طریق صادرات در بسیاری از کشورهای دنیا جایگاه خود را تثبیت نماید.

بدین منظور استفاده از روش های مناسب انبارداری می تواند به بهبود صادرات این محصول کمک قابل توجهی نماید. وضعیت برداشت، حمل و نقل و نگهداری انار در ایران بسیار نامناسب بوده و ضایعات حاصله در اثر کاربرد روش های سنتی و بی دقتی در امر برداشت تا عرضه به مصرف کننده بسیار زیاد است.

ضایعات عمدتا ناشی از صدمه دیدگی های مکانیکی است که نهایتا باعث گندیدگی و فساد محصول شده و یا در اثر تبخیر شدید به دلیل عدم استفاده از سردخانه و انبار مناسب برای نگه داری این محصول می باشد. صادرات میوه انار به کشورهای مختلف در چند سال اخیر افزایش قابل توجهی یافته است.

به منظور صادرات بهینه و تدریجی انار لازم است که مدت زمانی میوه در سردخانه با رطوبت نسبی بالا نگهداری شود تا کیفیت خود را از دست ندهد با وجود آنکه نگهداری محصول در دمای پایین سودمند بوده و باعث کاهش میزان تنفس و سوخت و ساز می شود، در میوه های گرمسیری و نیمه گرمسیری و همچنین محصولات معتدله هنگامی که در دمای پایین تر از نقطه بحرانی نگهداری شوند خساراتی را به همراه خواهد داشت.

در سالهای اخیر انار ایران در نقاط دور آسیا و اروپا از اعتبار آن در نقاط دور آسیا و اروپا از اعتبار و شهرت جهانی برخوردار شده است.

توسعه این شهرت و از طرفی حفظ آن، به همراه افزایش کیفیت و کمیت تولید وظیفه دست اندر کاران انار کشور می باشد. در این راستا توصیه می شود که به فکر حفظ ارزش های کیفی میوه به همراه افزایش کمیت آن باشیم.

آشنایی با کشت انار در جهان

امروزه پراکنش درخت انار در آسیای مرکزی، مناطق مدیترانه ای، آسیای جنوب شرقی و امریکای شمالی گزارش شده است. با توجه به نیازهای رشدی خاص، درخت انار عمدتا در مناطقی که در عرض جغرافیایی 20 تا 48 درجه شمالی و طول جغرافیایی مشخصی قرار داشته باشند، رشد و نمو و تولید میوه می نماید.

انار یکی از میوه های مهم نزد مردم آسیای غربی و نواحی شرقی مدیترانه تلقی می شود و با توجه به اطلاع افراد از خواص خوراکی و صنعتی آن، همواره مورد توجه و کشت و کار قرار داشته است.

درخت انار با توجه به نیاز حرارتی که برای رشد دارد جزء گیاهان نیمه گرمسیری طبقه بندی شده است، هر چند که سازگاری خوبی هم در نواحی گرمسیری و معتدله از خود نشان می دهد.
انار در کشورهای ایران، افغانستان، عراق، سوریه، هندوستان، چین، روسیه، ترکیه، یونان، یوگسلاوی، ایتالیا، اسپانیا، قبرس، مراکش، لیبی، موریتانی، آمریکای شمالی، ژاپن و چندین کشور دیگر کشت می شود.
در میان این کشورها ایران، اسپانیا، ترکیه و آمریکا سهم عمده ای از تولید انار را در جهان بر عهده دارند.

آشنایی با کشت انار در جهان

آشنایی با کشت و کار باغات انار در ایران

درخت انار به صورت بومی و وحشی تقریبا در اکثر مناطق کشور دیده می شود که از مدت ها قبل در ایران به صورت اهلی در آمده و کشت می شود.
پراکنش این گیاه در کشور با توجه به سازگاری آن به اقلیم های آب و هوای مختلف در سراسر کشور گزارش شده است (به استثنای دو استان همدان و آذربایجان غربی).

انار در مناطقی با آب و هوا و اقلیم نیمه خشک معتدل که زمستان آنها نیز معتدل ، بارندگی 300 میلی متر ، حداقل درجه حرارت 4.5درجه سانتیگراد و دارای خاک قهوه ای است رشد و نمو می نماید .

همچنین در اقلیم های بیابانی ، خشک ، نیمه خشک ، نیمه مرطوب و نیمه مرطوب سرد مناطق غربی و مرکزی کشور که دارای انواع خاک های متفاوت است به صورت درخت و درختچه در غالب 300 گونه کشت می گردد و در نهایت این گیاه در مناطق بسیار گرم که بارندگی تنها در زمستان صورت می گیرد و دارای تابستان های خشک است به طورطبیعی دیده می شود.

درخت انارعلیرغم سازگاری بسیار زیادی که دارد، در برابر خاک های که دارای زهکشی ضعیفی باشند حساس است. عمکلرد باغداران پیشرو و نمونه در سال های اخیر به بیش از 100 تن در هکتار رسیده است. استان های اول تا ششم از نظر مجموع سطح زیر کشت باغ های بارور، غیربارور و تولید در سال 1384 به ترتیب شامل فارس، مرکزی، اصفهان، خراسان رضوی، یزد و قم می باشند.

درصد توزیع میزان تولید انار استانهای عمده انارخیز نسبت به کل کشور در سال 1384

میزان تولید انار

 

سطح زیر کشت مجموع باغات بارور و غیر بارور انار در مناطق عمده انار خیز درسال 1386

 

ردیف استان جمع(غیربارور و بارور)هکتار
1 فارس 13277
2 مرکزی 7624
3 اصفهان 7589
4 خراسان رضوی 7564
5 یزد 6017
6 قم 3075

 

 

 

سطح زیر کشت و میزان تولید انار در ایران سطح زیر کشت باغات غیر بارور، باغات بارور، میزان تولید و عملکرد به تفکیک استان به شرح جداول زیر می باشد.

سطح زیر کشت ، میزان تولید و عملکرد محصول انار در سال زراعی 1387

ردیف استان سطح کشت باغات(هکتار) میزان تولید

 

(تن)

عملکرد(کیلوگرم درهکتار)
غیربارور بارور جمع کل
1 آذربایجان شرقی 7.3 142.9 150.2 409.4 2864.9
2 آذربایجان غربی 0 0 0 0 0
3 اردبیل 0.1 2.7 2.8 18.9 7000.0
4 اصفهان 4549.5 3071 7620.5 13103.7 4266.9
5 ایلام 50 59.7 109.7 584.1 9783.9
6 بوشهر 74.2 206.4 280.6 1484.8 7193.8
7 تهران 267.7 667.6 935.3 5900.2 8837.9
8 چهارمحال بختیاری 14.1 310.4 324.5 4759.4 15333.1
9 خراسان جنوبی 3093.6 381 3474.6 1531.2 4018.9
10 خراسان رضوی 6600.7 713.3 7314 173.8 243.7
11 خراسان شمالی 81 17.6 98.6 141.1 8017.0
12 خوزستان 365 1419.1 1784.1 11656.2 8213.8
13 زنجان 441.3 1153.9 1595.2 9515.9 8246.7
14 سمنان 1360.9 932.7 2293.6 7600.6 8149.0
15 سیستان وبلوچستان 126.4 1292.8 1419.2 14015.4 10841.1
16 فارس 7123.8 12100 19223.8 199631.1 16498.4
17 قزوین 0 738.8 738.8 3324.3 4499.6
18 قم 1282.6 97.8 1380.4 944.3 9655.4
19 کردستان 29 85 114 609.3 7168.2
20 کرمان 88.1 2648.2 2736.3 1790.2 6759.8
21 کرمانشاه 11.1 919 930.1 9336.4 10159.3
22 کهکیلویه وبویراحمد 72.1 1076.1 1148.2 9160 8512.1
23 گلستان 50.6 65.6 116.2 435.5 6638.7
24 گیلان 23.0 293.3 316.4 1640.4 5592.9
25 لرستان 1225.2 906.9 2132.1 18739 20662.7
26 مازندران 220.4 1353.5 1573.9 13165 9726.6
27 مرکزی 9516.2 650.7 10166.9 176.2 270.8
28 هرمزگان 0 92.3 92.3 1041.1 11279.5
29 یزد 1008.9 5392.5 6401.4 48457.5 8986.1
30 جیرفت وکهنوج 1.6 310.2 311.8 1527.7 4924.9
31 جمع 37684.6 37101 74785.6 396983.7 10700.1

 

معرفی خصوصیات میوه انار

میوه انار سته بوده و در انتهای شاخچه های کوتاه به صورت منفرد با چند تایی تولید می شود زمانی که میوه می رسد، کاسبرگ ها لایه بیرونی آن را تشکیل می دهند. قسمت های میان میوه ای از پرده های ناز کی تشکیل شده که قطر آنها بر حسب رقم متفاوت است پریکاپ میوه، همان پوست میوه می باشد و از مجموع نهنج و دیواره تخمدان ودیواره تخمدان به وجود می آید و حالت چرم مانند دارد.

ضخامت بافت یا استحکام آن در ارقام مختلف و حتی تحت شرایط محیطی و خاکی گوناگون متفاوت است.
رنگ پوست نیز در ارقام مختلف متفاوت است این خصوصیت از صفات مهم انار در جهت شناسایی آن می باشد. پوست میوه دارای مقادیر زیادی تانن است.
در ارقام مختلف انار، رنگ دانه از سفید مایل به زرد تا قرمز خاکستری خوش رنگ و با قرمز تغییر می کند و طعم آن شیرین بیا ترش و شیرین (ملس) و یا ترش است.

درون میوه انار تعداد زیادی دانه وجود دارد که هر کدام با یک لایه گوشتی و آبدار که قسمت خوراکی انار را تشکیل می دهد پوشانیده است.
در زیر لایه گوشتی و خوراکی یک لایه محکم چوبی وجود دارد که همان پوشش محافظ بذر است و از رشد و توسعه پوشش تخمک به وجود می آید که بعد از رشد و توسعه دانه به آن تستا (Testa) گفته می شود.

در انار اپیدرم خارجی پوشش بذر تبدیل به لایه گوشتی آبدار و خوراکی می شود لذا به دانه انار (Aril)، آریل گفته می شود.
مغز دانه در انار شامل یک جنین در لایه بدون آلبومن است که لبه ها روی هم قرار داشته و از طول به یکدیگر پیچیده اند.
شاخه های میوه دهنده اکثرا در قسمت بیرونی در خت تشکیل می شوند، درختانی که از نور آفتاب بیشتری برخودار بوده و در نتیجه میوه هایی که در این قسمت بوجود می آیند دارای رشد ایده آل هستند.

میوه های که در قسمت درونی درخت که در سایه قرار دارد تشکیل می شوند، دارای رشد ناقص بوده، ضعیف تر و کوچک تر باقی می مانند. از این رو همواره توصیه می شود که درخت انار در محل آفتابی کشت شود و در زیر درختان سایه افکن قرار نگیرد.

باردهی انار معمولا از چهار سالگی با 20 تا 25 میوه در هر درخت آغاز شده و به تدریج تا ده سالگی افزایش یافته و 100 تا 150 درخت در سال می رسد. در باغات بسیار خوب، متوسط تولید میوه در هر درخت بین 200 تا 250 عدد است. عمر تولید اقتصادی میوه انار بین سنین 25 تا 30 سالگی است.

آشنایی با ساختمان پوست میوه انار

فرابر میوه انار (پریکارپ) از مجموع نهنج و دیواره تخمدان به وجود آمده است و حالت چرم مانند دارد، ضخامت و استحکام آن در ارقام مختلف متفاوت می باشد. رنگ پوست یکی از ویژگی های مهم در شناسایی انار است.در پوست میوه انار بخش های زیر قابل تشخیص می باشند:

  1. اپیدرم: فرابر توسط یک لایه خارجی به نام اپیدرم احاطه شده است، که تقریبا شامل یک ردیف سلول است. دیواره های خارجی این سلول توسط یک لایه کوتینی مشخص پوشیده شده اند. ضخامت اپیدرم به خاطر وجود اختلاف در ابعاد سلول متفاوت است.
    اعتقاد بر این است که اختلاف از تنوع رشد سلول در مراحل گوناگون ناشی می شود.
  2.  بافت زمینه: قسمت اصلی پوست میوه توسط بافت های مختلفی که شامل بخش های زیر می باشد تشکیل شده است.
  • کلاشیم هیپودرمی: در منطقه هیپودرمی یک یا چند لایه از بافت مکانیکی وجود دارد. سلول های این بافت با دیواره ضخیم خود که در زوایا ضخامت آن بیشتر می شود، متمایز می باشند. چنین لایه های به مقدار زیادی پر یکاپ را در مقابل استرس مکانیکی خارجی محافظت می کند.
  •  اسکلرید (بافت چوبی): فرابر میوه انار شامل تعداد زیادی از سلول سنگ گونه است که در دو بخش پراکنده شده اند. بخش اول از خوشه های نسبتا کوچک تشکیل شده اند. دومین بخش شامل خوشه های بزرگ تری است که در کنار یکدیگر همراه با دستجات آوندی داخلی مرتب شده اند.
  •  نوارهای تانژانتی: یک پدیده متمایز را در انار نشان داده است که در ردیف هفتم تا دهم از بافت زمینه خارجی دیده می شود. این پدیده در نزدیکی خوشه های اسکلریدی بخش خارجی به صورت نوارهای تیره تر دیده می شود. مطالعه دقیق تر در این زمینه نشان داده است که ضخامت مضاعفی در دیواره پریکلینال دوردیف مجاور از سلول های بافت زمینه وجود دارد، این دیواره های ضخیم توسط مقداری زیاد لیگنین اشباع شده اند.

خصوصیات رشد و نموی میوه انار

در طی تحقیقی که توسط بن آریه و همکاران بر روی اناررقم واندرفول انجام شد، به این نتیجه رسیدند که وزن تر میوه، در طی فصل رشد به صورت تقریبا ثابت افزایش نشان داده است، در حالی که نتایج حاصله از اندازه گیری قطر میوه حاکی از دو دوره رشدی متفاوت (ابتدا سریع و سپس کند وو یکنواخت) است.

همچنین میوه های حاصل از دوره های مختلف گلدهی در پایان فصل با یکدیگر اختلاف وزن و اندازه داشته به طوری که دوره های گلدهی عقب تر میوه های کوچک تر و سبک تر تولید می نماید.

استانداردهای میوه انار در کالیفرنیا استاندار در سیدن میوه انار برحسب مقدار اسید قابل تیتراسین ارزیابی می کنند که مقدار مناسب آن کمتر از 185% تعیین شده است. در استرالیا استانداردهای یک میوه خوب انار به این شرح می باشد:

عاری بودن از آثار صدمه و هر نوع لکه، اندازه متوسط تا بزرگ، دانه ها و پوست کاملا قرمز، طعم نیمه ترش، بذر ترد و نرم و بالا بودن نسبت بخش خوراکی به پوست، چنانچه رنگ ظاهری میوه ها یکدست و خوب بوده و اندازه میوه یکنواخت و موزون و با قطر حدود 90 میلیمتر باشد در این شرایط میوه ها دارای استاندارد عالی بوده و ممتاز محسوب خواهد شد.

بررسی شاخص های کیفیت محصول انار

بسیاری از کشورها به ویژه کشورهای صادر کننده میوه و سبزی، استانداردهای کیفیت را رعایت می کنند. تنوع گسترده ای از شاخص های کیفیت در بر گیرنده اندازه، رنگ، بلوغ و مقدار آسیب وارده، در نظر گرفته می شود. این استانداردها معمولا توسط مقامات دولتی و از طریق اداره بازرسی اعمال می شود.
استانداردهای گوناگون ممکن است برای مصرف داخلی و با صادرات فراورده به کاربرده شود. عوامل مهم در کیفیت برای مصرف کننده عبارتند از:

  1.  وضعیت ظاهری در بر گیرنده اندازه، رنگ، شکل. احتمالا وضع ظاهری مهمترین عامل کیفیت در تعیین ارزش بازار محصول می باشد.
  2. حالت و بی عیب بودن ( که معمولا به تازه بودن، حالت پیری با رسیده بودن محصول ارتباط دارد) حالت کیفیتی است که معمولا به تازه بودن و پیری با رسیده بودن فرآورده نسبت داده می شود.
    سبزی های برگی پژمرده شده فاقد حالت می باشند و به طور کلی مورد پسند مصرف کننده نمی باشند. به همین صورت میوه های چروکیده مه در اثر از دست دادن آب ایجاد می شود فاقد حالت می باشند. نداشتن حالت مهمترین نشانه پایان نگهداری فرآورده در محل خرده فروشی است.
  3.  بافت و مزه (روی هم رفته ارزیابی احساس میوه در دهان است.)
  4.  طعم ( چهار مزه اصلی شیرین، شور، ترش، تلخ و بو را شامل می شود.)
  5.  ارزش غذایی

 

بررسی شاخص های کیفیت محصول انار

مروری بر ارزش غذایی انار

ارزش انرژی زایی میوه انار 65% است، آب انار به سادگی هضم می شود و شامل 15% مواد قندی است که منبعی سرشار از سدیم است و نیز شامل مقدار زیادی ریبوفلاوین، تیامین، نیاسین، ویتامین c و کلسیم و فسفر می باشد. پروتئین و چربی آن بسیار اندک است.

درصد گرم دانه انار مواد زیر موجود می باشد:

ترکیبات موجود در 100 گرم قسمت خوراکی میوه انار

مواد غذایی واحد مقدار موادغذایی واحد موادغذایی
آب gr 82.3_80 کربوهیدرات gr 16.4
انرژی Kcal 78_63 فیبر gr 0.6_0.2
پروتئین gr 0.95_0.5 خاکستر gr 0.5
چربی gr 0.9_0.3 فسفر((p mg 8
آهن((fe mg 0.3 پتاسیم((k mg 259
کلسیم(ca) mg 3 منیزیم((Mg mg 3
سدیم((Na mg 3 روی((zn mg 0.12
منگنز((Mn mg 0.15 مس((cu mg 0.07
سلنیوم((se g 0.6 تیامین(ویتامینB1) mg 0.03
ریبوفلاوین(ویتامینB2) mg 0.03 نیاسین(ویتامینB3) mg 0.3
ویتامینC mg 6_4 پانتوتنیک اسید mg 0.596

 

اسدیته در انارهای ترش 3.6 % ، در انارهای شیرین 0.5 % و در انارهای وحشی تا 3.8 % می رسد وزن مخصوص آب انار 1.151 و عصاره خشک آن 145 گرم در یک کیلوگرم است.

بررسی خاصیت های(خواص) میوه انار

انار منبعی غنی از اسید فولیک و آنتی اکسیدان است. همچنین محتوای آنتوسیانین ها می باشد و خاصیت آنتی اکسیدانی انار در ارتباط با ترکیبات فنولیک است که آنتوسیانین ها در این دسته قرار می گیرند. آنتن اکسیدان از طرق مهار چرخه سلول تومور و با مهار تکثیر سلول ها از رشد سلول ها سرطانی جلوگیری می کند.

طبق تحقیقات سازمان کشاورزی ایالات متحده آمریکا (USDA) انارمنبع خوبی از آنتی اکسیدان ها، پتاسیم و ویتامین C است. پژوهشگران آکادمی علوم آمریکا دریافته اند که، مصرف آب انار از ابتلاء به سرطان پروستات جلوگیری می کند.

دکتر احسان مختار، استاد سرطان شناسی دانشگاه ویسکانسین و رئیس گروه تحقیق می گوید که با کشف جدید راه دستیابی به خواص ضد سرطانی و نحوه معالجه سرطانی و نحوه معالجه سرطان با آب انار هموارتر شده است.

متخصصان تغذیه مصرف آب انار را صبح و پیش از صبحانه توصیه می کنند. انار سرشار از ویتامین های E, C , B , A و قند تانن و یک ماده مفید دیگر به نام «کره ماناتین» است. انار دارای آهن و ویتامین های لازم خون سازی است.
انار خواص درمانی خاصی دارد.میوه ای است سرشار از ویتامین و به علت داشتن آهن و سایر عناصر دیگر دیر هضم می باشد.

انار میوه ای است که به آن خون ساز می گویند و به همین علت بهترین موقع برای مصرف آن صبح و قبل از صبحانه است. انار مقوی قلب، مفرح، دفع کننده چربی، رفع کننده سموم اغلب عفونتهای داخلی، دافع حرارت می باشد و خوردن انار با پرده های سفید آن شکم را دباغی میکند، رب انار، برگ انار در ضعف معده، کمی اشتها، تهوع، ضعف عمومی، تصفیه خون و در رفع میگرن بسیار مفید است دانه های میوه ی جنگلی در معالجه اسهال بسیار موثر است.

آب انار شیرین با شکر و نشاسته برای درد سینه و سرفه توصیه می شود. از جمله خواص آن می توان به موارد زیر اشاره نمود:

– انار خون را تصفیه کرده و تقویت کننده قلب و کلیه است.

– انار اشتها آور است و بهتر است قبل از غذا مصرف شود.

– انار در رفع اوره و کلسترول ، دفع سموم و تعادل مایعات بدن به خصوص خون نقش مهمی را ایفا می کند.

– مصرف انار شیرین، ایجاد شادی نموده و رنگ رخسار را باز می کند.

– مصرف انار شیرین تقویت کننده کبد می باشد و در معالجه یرقان (زردی ) مفید است.

– انار ترش و شیرین ( ملس) باعث کاهش فشار خون می شود.

– مصرف انار در معالجه راشی تیسم، کم خونی و ضعف اعصاب موثر است و به بدن نیرو می بخشد.

– انار برای اشخاصی که دچار یبوست هستند، مضر است.

– انار میوه ای سرد است، بنابراین اشخاصی که سرد مزاج هستند پس از خوردن آن ، مقداری آب جوش با نبات باید بخورند.

– انار برای کسانی که دچار نفخ معده هستند، ضرر دارد. زیاده روی در مصرف انار ترش ایجاد زخم معده می کند.

– جوشانده پوست درخت و پوست ریشه آن که برای رفع کرم بکار می رود ممکن است ایجاد سرگیجه و استفراغ کند.

– هسته انار بطور متوسط دارای 25% چربی می باشد.

مقادیر هر یک از اسیدهای چرب غیر اشباع در روغن هسته انار برابر است با 36.8% اسید اولئیک، 42.5% اسی تینولئیک و 16% سایر اسیدهای چرب 18 کربنه مقداری غیر صابونی اسیدهای چرب فرار. روغن دانه انار تقریبا 15% وزن خشک بذر را تشکیل می دهد که به علت خواص آن دارای اهمیت صنعتی در گروه روغن های خشک می باشد.

آب انار هم می تواند در دارو سازی نیز به عنوان یک فرآورده عالی و طبیعی تصفیه کننده خون، مبارزه علیه جوش های روی پوست، دمل، پایین آوردن چربی و فشار خون، خنک کننده و شادی بخش و آرام بخش استفاده نمود.

 

آشنایی با دیگر خواص انار

– جوشانده پوست انار برای گلودرد و زخم گلو و رفع بواسیر مفید می باشد.

– جوشانده گل انار برای از بین بردن زخم های دهان و اسهال مزمن و به همراه کنجد برای بهبود سوختگی مفید است.

– جوشانده ریشه انار برای دندان درد مفید است.

– جوشانده پوست درخت انار اثر ضد کرم دارد.

کنسانتره انار: هندوستان یکی از بزرگترین تولید کنندگان کنسانتره انار است. کنسانتره انار در هندوستان به عنوان یک محصول لوکس به شمار می آید که مشتریان قیمت های بالایی را بابت آن پرداخت می کنند.
این محصول در اروپا و ژاپن نیز به عنوان یک نوشیدنی سالم شهرت دارد.

آشنایی با دیگر خواص انار

مشخصات گیاه شناسی درخت انار

درختچه ای پرشاخ و برگ با پاجوش های فراوان، بدون کرک، با شاخه های نامنظم و کم و بیش خاردار و نیمه برگ ریز می باشد که در اقلیم های نیمه گرمسیری و مدیترانه ای تا ارتفاع 5-2 متر می رسد.

ارقام ترش معمولا درختانی کوتاهتر با خار بیشتری نسبت به ارقام شیرین هستند. تعداد خار درختان جوانتر نیز از درختان مسن تر بیشتر است.

انار با نام علمی Punic granite از خانواده punicaceae واز رده Myrtifoliaceae با عدد کروموزمی پایه 8=X است که تعداد کروموزم های غیر جنسی آن 16 = 2n گزارش شده است. تیره punicaceae معمولا دارای درختان یک پایه است.

درخت انار، درختی است نسبتا کوچک، خزان دار، با ارتفاع 5 تا 8 متر و شاخه های خاردار، برگها با دمبرگ و از تخم مرغی تا مستطیلی شکل به طول 2 تا 8 سانتی متر، نوک تیز بدون کرک، در سطح رویی شفاف، دارای گلهایی با دمگل کوتاه و سرخ رنگ با پهنای حدود سه سانتی متر، کامل یا نیمه تحتانی که پرچم های فراوان با تخمدان تحتانی یا شبیه آن همراه با برچه های که در یک یا دو ردیف روی هم قرار گرفته اند.

میوه آن تقریبا کروی بوده و دارای رنگ زرد، قرمز یا صورتی و کاسه گل پایا، به قطر میوه 6 تا 8 سانتی متر و حتی بیشتر است. انار از نظر گیاه شناختی دارای دو گونه عمده با ترتیب زیر است:

  1. punica protopunica
  2. punica granite

که هر یک از این گونه ها دارای ارقام مختلفی هستند، انارهای که به صورت وحشی وجود دارند جزو دسته اول محسوب شده و آنهایی که مورد کشت و بهره برداری اقتصادی قرار می گیرند، در شمار دسته دوم طبقه بندی می شوند.
به طور کلی مشخصات و خصوصیات اعضاء تشکیل دهنده درخت انار به شرح زیر است:

آشنایی با برگ انار

برگ ها کامل و فاقد گوشوارک می باشد برگ های جوان خیالی و عنابی رنگ و برگ های کامل سبز خوش رنگ و صاف هستند که زرد رنگ و خیالی نیز در آن دیده می شود. برگ های انار متقابل و گاهی منفرد و یا مزاحم و یا تا حدودی شبیه برگ های درختان بید و زیتون می باشند.
برگ ها بیضی تا تیره ای شکل بوده و طول آن به 7.5 سانتی متر می رسد.

برگ درختان انار وحشی مستطیلی یا مستطیلی سر نیزه ای و با تخم مرغی واژگون به صورت متقابل، متناوب و تقریبا مزاحم بدون کرک ، صاف و براق و رگبرگ میانی آن سفید و مشخص می باشد.
انارهای وحشی از سواحل دریای خزر تا دامنه های البرز و ارتفاعات کردستان و کرمانشاه و برخی مناطق دیگر به صورت پراکنده و انبوه وجود دارند.

در حال حاضر در حد فاصل بین نکاء تا قائم شهر در استان مازندران به صورت جنگل های انبوه و در سایر نواحی بصورت تک درخت دیده می شود.
انارهای اهلی بیشتر در استان های حاشیه کویر مرکزی (دشت کویر لوت) پراکنده بوده که حدود 80% سطح زیر کشت انار مربوط به این مناطق است.

در حال حاضر استان های فارس، یزد، کرمان، خراسان، مرکزی، اصفهان، قم وسمنان در رتبه اول و استان های لرستان، کرمانشاه، زنجان و قزوین در رتبه ی دوم و استان های آذربایجان شرقی، کردستان از مرحله سوم از نظر پراکنش قرار دارند.

بررسی شاخه انار

شاخه های انار باریک و معمولا ناهموار بوده یعنی بر اساس رقم دارای خارهایی با تعداد و طول مختلف می باشند. به عنوان مثال : رقم شیرین بدون خار و انار ترش سبز از پر خار ترین واریته های انار هستند. شاخه ها به هنگام جوانی مقطعی چهار گوش و در رشد کامل مقطع دایره ای داشته و دارای پوست تقریبا خاکستری تا سبز می باشند.

درخت انار تولید شاخه های نامنظم می کند و میوه ها در انتهای شاخه های میوه دهنده یا روی شاخ یک ساله به صورت منفرد با چند تایی تشکیل می گردد که به شاخه های میوه دهنده میخچه با اسپور می گویند.

طول شاخه های میوه دهنده بر حسب سن به یک تا 20 سانتی متر می رسد و هرمیخچه میوه دهنده در طول عمر خود 3 تا 4 مرتبه میوه می دهد.
اسپورهای مفید ومیوه دهنده انار غالبا در اطراف شاخه ها تشکیل می شوند.

بررسی شاخه انار

آَشنایی با گل انار

گل ها آثار معمولا کامل (Hermaphrodite) هستند و به رنگ های قرمز، یا قرمز مایل به نارنجی است. گل انار درشت به قطر 3 سانتی متر و طول 3.5 تا 7 سانتی متر وعرض 3.8 تا 5 سانتی متر با گلهای انار دارای شهد نیز می باشند که وجود زنبورهای عسل روی گلهای انار موید این مطلب است اصولا گل های انار بر دو نوع هستند:

دسته اول گل های بار آور یا مثمری یا زنگوله ای (Fruitful) که بزرگتر، دارای خامه بلند و پرچم بلند می باشند، در آن بساک ها و کلاله ها هم اندازه هستند.
بر اساس تحقیق انجام شده در تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی یزد حدود4.8 درصد این گلها تبدیل به میوه شده و 95.2 درصد ریزش می نمایند.

دسته دوم گل های نازا یا علفی (Barren) اندازه آن ها کوچکتر با خامه کوتاه و پرچم کوتاه بوده و در آن کلاله در زیر بساک ها قرار دارند و معمولا این گل ها ریزش می کنند.
علاوه بر دو مورد اشاره شده گل های حد فاصل یا وسط (Intermediate) نیز وجود دارند دارای خامه هایی به بلندی گلهای خامه بلند یا به کوتاهی گل ها خامه کوتاه می باشند که بعضی مواقع گل ها خامه بلند از نمونه حد واسط تلقیح می شوند و تولد میوه می نمایند، ولی بد شکل و معیوب بوده و ندرتا می رسند.

گل ها با خامه کوتاه هرگز تلقیح نمی شوند و ریزش می کنند. گلبرگ های این قبیل گل ها به رنگ تیره و سرخ هستند و دانه های گرده آنها ناقص است.
از خصوصیات مهم درخت انار این است که در طول فصل رشد 3 یا 4 مرتبه گل می کند.

گلهای سری اول و دوم انار تا آخر خرداد ماخ ظاهر می شوند و میوه های با کیفیت بسیار مطلوب تولید می کنند بنابراین گل هایی که در تیر ماه به وجود می آیند انارهای نامرغوب تولید می کنند.

توصیه می شود که این گونه گل ها تنک شوند در حقیقت زود گلدهی درختان انار یک مزیت محسوب می شود. گل ها انار از سن 3 تا 4 سالگی به بعد به صورت انتهانی بر روی شاخه ها (Branchlets ) با سیخک ها (Spurs) به طول 1 تا 25 سانتی متر ظاهر می شوند گل ها خامه بلند روی شاخه ها مسن تر رشد می کنند و گل های خامه کوتاه روی شاخه های جوان ظاهر می شوند.

گل انار به علت زیبایی مورد توجه حشرات زیادی از جمله زنبور عسل و زنبور (Antidium) قرار دارد و در اثر تماس گردافشانی انجام می گیرد. زمان شکافته شدن بساک ها (Anther) پرچم در ارقام مختلف انار متفاوت است و از یک الگوی کلی تبعیت نمی کند.
حرارت و رطوبت در این امر نقش دارند و معمولا قدرت جوانه زنی دانه گرده بیش از 90 % برآورد شده است.

گرده افشانی انار در دمای بیش از 27 درجه متوقف می شود.
گل ها خودگشن (Self pollination) و بعضی گیاه شناسان، انار را دگرگشن (Cross pollination) می دانند.

 

بررسی گل آذین انار

روی هر شاخه بارده انار ممکن است از یک تا چندین گل به وجود آید که یکی از آنها انتهایی و بقیه جانبی باشند.

کاسبرگ انار چیست؟

کاسبرگ ها گل انار ضخیم، درخشنده، قرمز و به تعداد 4 تا 8 عدد می باشند. کاسبرگ ها پس از تلقیح و تشکیل میوه روی آن باقی می مانند و با میوه به رشد خود ادامه می دهند و تاج میوه را تشکیل می دهند.

شناسایی گلبرگ انار

گلبرگ های انار معمولا به تعداد کاسبرگ ها و میوه 4 تا 8 عدد در محل داخلی یک نهنج گلدانی شکل فرو رفته جای گرفته اند.
گلبرگ ها بی دم و نیم دایره ای شکل با قاعده باریک و کناره صاف به رنگ قرمز تیره و به ندرت زرد و با سفید هستند که دارای 5 گلبرگ نیمه پوشاننده و چین خورده بوده که هنگام گرده افشانی باز و با مایل می باشد.

خامه یا مادگی انار

خامه یا مادگی گل انار قرمز مایل به زرد است کلاله آن تقریبا کروی وبه رنگ سبز مایل به، کلاله آن تقریبا کروی و به رنگ سبز مایل به زرد است.

آشنایی با تخمدان انار

تخمدان انار ناشکوفا و دارای 8 تا 9 بر چه است که ابتدا در یک سطح قرار گرفته اند بعد در دو سطح فوقانی و تحتانی قرار می گیرند در سطح تحتانی 3 خانه وجود دارد که طرز قرار گرفتن تخمک ها در آن محوری است در سطح فوقانی 5 خانه با تخمک های کناری وجود دارد در درون تخمدان دانه های بسیار زیادی وجود دارد هر یک از دانه ها در داخل لایه گوشتی بذر (آریل) که همان قسمت خوراکی میوه را تشکیل می دهد قرار گرفته است این دانه های گوشتی به صورت دسته جمعی در داخل پوست یا کیسه نازکی بسته بندی شده اند.

نهنج انار چیست؟

نهنج انار به شکل فنجان عمیقی است که در ته آن 8 بر چه قرار دارد که در دو ردیف واقع شده اند. 3 عدد در طبقه تحتانی که نمایانگر 3 بر چه حلقه خارجی است و 5 عدد دیگر در قسمت فوقانی قرار گرفته اند و کاذب محسوب می شوند.

بررسی ظاهری میوه انار

دانه انار کروی، قرمز درخشنده بازرد مایل به سبز و در درمان رسیدن بعضی از ارقام به ندرت سیاه مایل به ارغوانی می گردد در حقیقت میوه انار در ردیف میوه های کاذب قرار می گیرد که از رشد و نمو نهنج و تخمدان به وجود می آیند.

قطر انار 5 تا 20 سانتی متر و وزن آن به 200 تا 800 گرم می رسد. بذور (دانه ها به تعداد زیاد، مثلثی و بدون آلبومن دارای جنین که در درون لایه گوشتی بذر را احاطه شده است. این دانه ها از رشد و نمو تخمک ها بوجود می آیند.

عملکرد ریشه انار

ریشه درخت انار بسته به نوع خاک، اندازه گودال درختکاری، قابلیت نفوذ وریشه دوانی درخت تا 0.5 متر به طور عمودی و 2 تا 3.5 متر بطور افقی نفوذ و گسترش می یابد به طور کلی پراکندگی ریشه های انار به موازات سطح زمین از عمق آن بیشتر است.

توصیه می شود که در زمان قلمه گیری و کاشت نهال در خزانه طول قلمه ها را بیشتر بگیرند (80 سانتی متر) و در حدود 60 تا 70 سانتی متر آنرا زیر خاک نمایند.
درختان حاصله به علت تولید ریشه های بیشتر در مقابل کم آبی مقاومت نموده و به علت جذب غذای زیادتر میوه بیشتر و با کیفیت مطلوب تری تولید خواهند کرد.

صفات رویشی انار

انار درختی کوچک است که به صورت بوته ای رشد کرده و اغلب به عنوان یک گیاه زینتی از آن یاد می شود. از آنجا که این گیاه عادت به تولید پاپوش فراوان دارد، از دور به شکل بوته تجلی می کند. انار در نواحی گرمسیر یا مناطق مرطوب که دارای زمستان خشک و سرد نباشند به صورت همیشه سبز باقی می ماند. بدین جهت است که حالت سازگاری انار در شرایط آب و هوایی بسیار متنوع است.

آب و هوای مناسب کشت انار

انار به طور طبیعی در دامنه وسیعی از شرایط آب و هوایی رشد می نماید و به انواع خاک ها سازگاری نشان می دهد ولی به خاک هایی که دارای زهکشی می باشند حساس می باشد.
بهترین خاک جهت کشت انار خاک های رسی شنی یا شنی رسی با pH بین 7.5 تا 8 است، زیرا بافت شنی رشد ریشه و تهویه آن را آسان می کند و بافت رسی رطوبت خاک را بهتر نگه می دارد.

در خاک های شنی تولید محصول کمتر و با رنگ روشن تر می باشد در خاک های رسی سنگین گیاه رشد و نمو بسیار کمی داشته و همیشه ضعیف، زرد و پژمرده باقی می ماند. انار بیشتر بین رشد و تولید محصول را در مناطقی با تابستان های گرم و طولانی دارد.

حداکثر ارتفاع رویش آن 2600 متر از سطح دریا می باشد. بعضی از واریته ها در ارتفاعات پایین تر و برخی در ارتفاعات بالاتر رشد مناسب دارند ولی به طور کلی ارتفاع از سطح دریا آن طوری که درباره درختان میوه سردسیری و از جمله سبب مورد توجه است، درباره آثار مطرح نیست و موید آن رشد انار در اقصی نقاط نیمه گرمسیری ایران اعم از نواحی مرتفع و نواحی کویر است.

البته باید توجه داشت که انار میوه اختصاصی مناطق نیمه گرمسیری است ( درجه حرارت 5- تا 40+ درجه سانتی گراد) زیرا گرمای زیاد باعث سوختگی و سرمای زیاد سبب ترکیدگی آن گشته و از لطافت پوست و موغوبیت میوه می کاهد.

در مناطق مربوط برای شکستن دوره خواب به 200 تا 400 ساعت در جه حرارت زیر 7 درجه سانتی گراد نیاز دارد و میوه برای رسیدن کامل به تابستانهای گرم و طولانی و پاییز خشک و بدون باران احتیاج دارد زیرا بارندگی فصل پاییز و سرمای زود رس موجب ترکیدگی میوه و ضایعات زیادی می شود.

یکی از محدودیت های کشت انار حساسیت آن به سرما می باشد انار در سرمای کمتر از 5 درجه سانتی گراد صدمه می بیند و از این بابت حساسیت انارهای شیرین به انارهای ترش بیشتر است. سرما در سه مرحله از سال ایجاد خسارت می کند.

خسارت سرمای دیررس بهاره به درخت انار

در این حالت سرمای زیر صفر به جوانه ها و شاخه های جوان درختان که در حال رشد هستند صدمه می زند. در چنین حالتی به دلیل صدمه دیدن شکوفه های اولیه، انارهای ریز جایگزین انارهای درشت و معمولی می گردد گاهی اوقات در اردیبهشت ماه با وجود اینکه انارها از گل در آمده و به اندازه گردو شده اند در اثر سرمای بهاره سیاه شده و از بین می روند.

خسارت سرمای دیررس بهاره به درخت انار

خسارت سرمای پاییزه به میوه انار

چنین سرمایی بخصوص اگر در صبح زود و توام با ریزش باران باشد خطرناکترین سرما برای میوه انار به حساب می آید و در این حالت اکثر انارها تولید و خسارت بسیار سنگینی به باغداران وارد می گردد.
این سرما به میوه برداشت نشده انار روی درخت خسارت وارد می آورد تا حدی که اگر شدت سرما به یخ زدن میوه منجر شود بافت داخلی قسمت گوشتی میوه یخ زده و میوه غیر قابل مصرف می گردد.

خسارت سرمای زمستانه به درختان انار

اگر سرمای زمستانه ناگهانی بوده و به 2 تا 5 درجه زیر صفر برسد. باعث خشکیدگی قسمت های هوایی درخت خواهد شد به طوری که بعضی مواقع چاره ای جز کف بر کردن درختان وجود ندارد.
در مناطقی که سرمای زمستانی شدید وجود دارد هر چند سال یکبار درختان انار را کف بر می کنند و در صورت شدت بیشتر سرما ریشه های درختان انار هم خشک می شود.

در صورتی که ناچار شویم قسمت هوایی درخت را کف بر نماییم نحوه احیاء این باغها به شرح زیر می باشد در سال اول به پاجوش ها اجازه می دهیم رشد و نمو کنند، در سال دوم نیمی از پاجوش ها را حذف کرده و به نیم دیگر اجازه می دهیم به رشد و نمو خود ادامه دهند تا تعادل بین ریشه و قسمت هوایی گیاه حفظ گردد در سال سوم یک و یا حد اکثر ۳ عدد از شاخه های قوی را باقی گذاشته و بقیه را حذف می کنیم.

ضمنا همراه با عملیات مذکور سایر عملیات باغی از قبیل وجین آبیاری و پخش کودهای دامی و شیمیایی نیز انجام می گیرد.

عمر درخت انار چقدر است؟

انار درخت انار از سن 5 سالگی شروع به بازدهی اقتصادی می کند و این روند تقریبا تا 70 سالگی ادامه می یابد ولی در برخی از منابع عمر این درخت را تا 200 سال هم ذکر کرده اند. بطور کلی نهال هایی که از انار های ترش بعمل می آیند در برابر تغییرات عوامل جوی و شرایط محیطی مقاومتر از نهال هایی هستند که از ارقام شیرین به عمل می آیند.

شناسایی ارقام و گونه های مختلف انار

در بعضی از شهرستان های محل کشت و کار انار باغات بصورت پراکنده مخلوط با سایر درختان و یا تک درخت می باشند که تولید آنها اغلب برای مصارف محلی (تازه خوری و تهیه رب) و در داخل استان می باشد.

شهرستان هایی که تولید محصول انار آنها اقتصادی بوده و بیشترین سطح زیر کشت انار استان را دارا می باشد و تولد این گونه باغات برای مصارف تازه خوری، صادرات و صنایع فرآوری (تولید رب و کنسانتره ) می باشد، عبارتند از:

کاشان ، اردستان ، نطنز (بادرود) ، شهرضا (قمشه)، اصفهان ، نائین ، پاکدشت ، فیروزکوه، دماوند سرایان، فردوس، مه ولات ، گناباد (بجستان) ، بردسکن ، سبزوار ، کاشمر، خلیل آباد ، ایذه ، مسجدسلیمان، باغ ملک، اندیمشک، طارم، گرمسار، سمنان، سراوان، خاش، فیروز آباد، استهبان، قم، کرمان، بافت، راور، سیرجان، پاوه،ارسنجان، کازرون، جهرم، مرودشت، فیروز آباد، استهبان، قم، کرمان، باف رودبار، کوهدشت، بهشهر، ساوه، میبد، تفت، یزد، اردکان، صدوق، مهریز و ابر کوه.

در ایران ارقام متنوعی از انار وجود دارد اولین بار در سال ها 1345 – 1344 نسبت به جمع آوری ارقام مختلف و ایجاد اولین کلکسیون در ساوه اقدام گردیده 135 رقم را شامل می گردید.
در سال 1347 از این کلکسیون قلمه گیری شده و به ایستگاه اصلاح بذر و نهال ورامین فرستاده شد.

به علاوه ارقام و نمونه ها جدیدی از سراسر کشور و همچنین چهار رقم از شوروی سابق به آن ها اضافه گردید، به طوری که تعداد آن ها به 185 نمونه رسید.
در حدود سال 1345 در شهرستان یزد تعداد محدودی ارقام انار از همان منطقه و همچنین از ساوه و اصفهان جمع آوری گردید که تعداد آن به 14 رقم رسید.

بر اساس بررسی ها به عمل آمده طی سال های 1365 الی 1370، در حدود 760 واریته انار اعم از انارهای اهلی ، وحشی و زینتی در اقصی نقاط کشور شناسایی گردیده است که از این تعداد 700 نوع آن از ارقام اهلی هستند.

هریک از نظر رنگ، طعم، مزه، زودرسی، دیررسی، ترشی، شیرینی، تازه خوری، بازار پسندی، خاصیت انبار داری، مقاومت به امراض و آفات، ترکیدگی و غیره دارای صفات ویژه کلی به شرح جدول می باشد.

 

ردیف عامل تقسیم بندی مشخصات اصلی
1 اندازه میوه کوچک  ، متوسط، بزرگ
2 مزه ترش، شیرین، ملس(ترش وشیرین)
3 آب کم آب، پرآب
4 پوست نازک،  کلفت
5 دانه ویژه،  متوسط،  درشت ، نرم ، سخت
6 رنگ پوست قرمز، سفید، زرد، سبز، سیاه، صورتی
7 رنگ دانه قرمز، سفید، صورتی ،قرمز مایل به صورتی ، سیاه
8 رسیدن میوه زودرس ، میان رس،  دیررس
9 ترکیدگی حساس ، مقاوم
10 آفتاب سوختگی حساس  مقاوم

شناسایی ارقام و گونه های مختلف انار

بررسی مهمترین ارقام تجاری انار

جدول زیر مهمترین ارقام موجود در استان های عمده انار خیز که بیش از 90 درصد باغات موجود می باشد را طبق مطالعات و بررسی ها نشان می دهد.

مهمترین ارقام تجاری آنها به بیش از 95 درصدراهنمای جامع کشت و پرورش انار صادرات را شامل می شود عبارتند از: ملس ساوه، شیشه کپ فردوس، خزر بردسکن، رباب نی ریز، نادری بادرود، ملس یزدی، فحاق اردستانی، مه ولات و بجستانی که مهمترین خصوصیات این ارقام عبارت است از پوست قرمز و نسبتا کلفت ، دانه قرمز و مزه ملس تا شیرین. این 9 رقم تجاری حدود 35 درصد باغات انار و بیش از 90 درصد میزان صادرات انار کشور را شامل می شود.

 

اصفهان نادری، راوندی ،ملس یزدی، شیرین شهسوار،  آمنه خاتونی،  زاغ ، شیرین
ایلام کلم
تهران گلوباریک،  ملس،  قجاق، تقلید،  قیاسی، شیرین یزدی ،عروسک
خراسان جنوبی شیشه کپ
خراسان رضوی شیشه کپ ، بجستانی ، خزر، اردستانی، قند(مشکی)، ملس، لیلی
خوزستان قرمزدومزه، ملس دانه سیاه،،  سینه پهن، شیرین پوست نازک
زنجان دوستی،  شاهوار،  پوست کدوئی،  ملس قرمز ، میخوش ، سیاه
سمنان گلوباریک، سرخک ، شهوار،  یزدی ، اردستانی ، ملس ، قرنچوک
سیستان وبلوچستان میخوش،گلابی ،بزمانی ،کله گاوی ،بی هسته ،سنگانی،ساوه ای،لادیز
فارس رباب،بریت،فاروق،اتابکی،کدرو(زرده انار)،قجاق،ملس(میخوش)،سیاه،شیرین شهسوار،رش سبز،حسین آقایی،قلاتون،رمی،ابر،عروس
قزوین شاه بار،ملس،قره گوز،سنگانی
قم قجاق،شاه پسند(دخترحمومی)
کرمان دانه قرمزراور،کیوانی،شاهی،سیاه ملس،شیرین عقدائی
کرمانشاه بریت سفید،ملس سوری،قمی،دانه قرمز،شیرین، انارساوه
مازندران کلباد(کاب دار)،شکر،ملس،لمسری(ترشی که همان انارجنگلی می باشد)
مرکزی ملس(معمولی،تبریزیویوسف خانی)،آقامحمدعلی،آلک(شیرین وترش)،سیاه
یزد ملس،میخوش،شیرین شهوار،زاغ،گل،ملس دانه سیاه،طوق گردن،گرچ،سوسکی

 

فاکتورهای کیفی موثر در انتخاب ارقام تجاری انار

درشتی میوه های انار:

چون درشتی میوه یکی از عوامل بازارپسندی می باشد در انتخاب ارقام می بایست مورد توجه قرار گیرد.

کلفتی پوست میوه انار:

اگر چه کلفتی پوست عامل بازدارنده از ترکیدگی میوه نمی تواند باشد ولی خاصیت حمل و نقل و مقاومت در مقابل تابش آفتاب را افزایش می دهد و فاکتور مهمی در انتخاب رقم محسوب می گردد.

رنگ پوست میوه:

رنگ پوست میوه انار در بازار پسندی میوه از عوامل مهم محسوب می شود، رنگ قرمز پوست همراه با شفافیت آن مورد توجه اکثر مصرف کنندگان این میوه می باشد.

رنگ دانه:

رنگ قرمز یاقوتی توأم با درشتی و پر آبی آنها از عوامل بازارپسندی این میوه می باشد. درشتی دانه (حبه ) و هسته انار: مرغوبیت میوه انار بستگی به درشتی حبه و کوچکی با نرمی هسته آن دارد، ارقام انار با دانه نرم که به غلط مشهور به بیدانه هستند از نظر اقتصادی دارای اهمیت می باشند. نرمی دانه در اثر عدم لیگنینی شدن (Lignification) پوسته بذر می باشد.

درصد قند (طعم میوه):

کلا نسبت قند به اسیدهای میوه نمایانگر طعم میوه می تواند باشد.

تاریخ برداشت انار از باغات:

تاریخ برداشت در اغلب انار کشور از اواسط مهر تا اواسط آبان می باشد و امروز با توسعه راههاک ارتباطی و امکان صدور محصولات از طرق ناوگان هوایی، ارقام زودرس میوه انار مانند رقم قند بردسکن وبریت فارس اززودرس ترین ارقام می باشند و به دلیل همزمانی تاریخ برداشت با مراسم سنتی و مذهبی بعضی از کشورها علاقه مندان به این میوه مانند ژاپن و کره جنوبی، با قیمت بسیار مناسبی از باغداران خریداری می شوند.

آفتاب سوختگی (داغ زدگی):

این عارضه فیزیولوژیکی باعث عدم مرغوبیت میوه شده و از صفر تا 15% ارقام مختلف نسبت به آن حساسیت نشان می دهند و تولد را از بازار پسندی خارج می سازند.

ترکیدگی میوه :

غالب ارقام دچار ترکیدگی می شوند و در بعضی ارقام میزان آن تا 60 درصد کل نیز می رسد.

لکه زدگی:

عامل لک زدگی کرم گلوگاه انار می باشد. از سالی به سال دیگر میزان خسارت تغییر می کند و انتخاب ارقام نسبتا مقاوم یکی از عوامل افزایش عملکرد محصول قابل ارائه به بازار می باشد.

عملکرد و بازدهی:

یکی از مهمترین عوامل انتخاب ، عملکرد رقم می باشد.

ارقام نامرغوب انار:

سگی (سفید جنگلی)
قاپاق

 

منبع: راهنمای جامع و مصور کشت و پرورش انار، مهندس فاطمه خدابنده لو

2

دیدگاه شما با موفقیت ثبت شد.

نظرتان را ثبت نمایید.

شماره همراه شما منتشر نخواهد شد.

تماس با ما